TÂP PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU PHẪU THUẬT DÂY CHẰNG CHÉO SAU KHỚP GỐI

Hiện nay các phương pháp phẫu thuật tái tạo dây chằng sau khớp gối đã tiến bộ rất nhiều, mang lại hiệu quả trả lại sức lao động cho người bệnh. Trong quá trình phẫu thuật và phục hồi sau phẫu thuật thì tập phục hồi chức năng là một phần quan trọng không thể thiếu  để phục hồi tối đa chức năng của khớp

Sau đây là một số bài tập theo phác đồ của Bộ Y tế, bệnh nhân nên được tập theo và tốt nhất có kỹ thuật viên vật lý trị liệu trợ giúp, hướng dẫn

Ngày 1 đến 2 sau phẫu thuật:
– Giảm đau và sưng nề khớp gối bằng chườm đá lạnh 20 phút/ lần, cách nhau mỗi 3h.
– Tập di động xương bánh chè.
– Mang nẹp đùi cẳng chân cố định sau mổ: Tập dạng và khép khớp háng, tập vận động khớp cổ chân các tư thế. Tập khoảng 10 động tác mỗi giờ tránh huyết khối tĩnh mạch. Tập nâng toàn bộ chân lên khỏi mặt giường có trợ giúp.
– Tập co cơ tĩnh trong nẹp : Tập gồng cơ đùi và cơ cẳng bàn chân.
– Nẹp sử dụng 4 tới 6 tuần đến khi kiểm soát được cơ lực .

Từ ngày thứ 2 sau phẫu thuật:
– Bắt đầu tập đứng dậy với 2 nạng trợ giúp, chịu 50% trọng lượng cơ thể ở chân phẫu thuật. Đeo nẹp gối duỗi.

Từ ngày thứ 3 tới hết tuần thứ nhất sau phẫu thuật:
– Mục tiêu: Giảm sưng nề, giảm đau khớp gối, lấy lại tầm vận động khớp gối ở tư thế duỗi.
– Tiếp tục tập các bài tập như ngày 1 & 2 sau phẫu thuật với cường độ tăng dần.
– Đeo nẹp liên tục cả ngày và đêm.
– Tăng cường kiểm soát cơ đùi.
– Bệnh nhân đi lại sử dụng 2 nạng nách trợ giúp, gối đeo nẹp tư thế duỗi.

Từ tuần thứ 2 đến hết tuần thứ 4:
– Tiếp tục đeo nẹp duỗi gối và tập các bài tập trong nẹp. Tập nâng chân phẫu thuật với nẹp.
– Tháo nẹp 3 lần /ngày : Tập vận động gập gối thụ động đến 60º
– Đến tuần thứ 4 gập gối đến 90º . Vận động thụ động và chủ động có trợ giúp.
– Tập vận động duỗi gối từ 60º đến 0º .
– Kiểm soát tập vận động làm mạnh sức cơ ở tư thế gối duỗi hoàn toàn.
– Chịu một phần trọng lượng trên chân phẫu thuật.
– Đi lại với nạng trợ giúp từ 4 tới 6 tuần.
– Nếu khớp gối sưng đau : Ngừng tập, chườm lạnh khớp gối.
– Sau tuần thứ 4 : khớp gối phải được duỗi hoàn toàn, gối gập 90º, sức cơ đùi phải mạnh.

Từ tuần thứ 5 đến hết 6 tuần:
– Tiếp tục các bài tập vận động trong nẹp và khi tháo nẹp.
– Duy trì duỗi khớp gối tối đa.
– Tập vận động gập gối 90º và gập hơn nữa đến 110º .
– Tập duỗi gối chủ động từ 90º về 0º .
– Tập nâng và khép khớp háng ở tư thế duỗi khớp gối hoàn toàn.
– Luôn đeo nẹp khi đi lại và khi ngủ.
– Đi lại với nạng chịu 75% trọng lượng cơ thể trên chân phẫu thuật.
– Đến tuần thứ 6: bắt đầu bỏ nẹp đùi cẳng chân
– Tập nhún đùi (xuống tấn) trong giới hạn khớp gối duỗi dần từ 90º về 0º và ngược lại, tốc độ tăng dần theo thời gian.
– Tập bước lên và bước xuống 1 bậc thang.

Từ tuần thứ 7 đến hết tuần thứ 10:
– Tập vận động gập gối tăng dần đến 120º . Gập gối hết tầm vận động đến 3 tháng sau mổ.
– Tập ngồi xổm đến 90º .
– Nâng toàn bộ chân và khép háng (tư thế duỗi gối hoàn toàn) với tạ từ 1 đến 2 kg.
– Chịu hoàn toàn trọng lực lên chân phẫu thuật ở tuần thứ 8.
– Đạp xe đạp.
– Tập lên xuống cầu thang.
– Tập đi bộ

Từ tuần 11 đến tuần thứ 16:
– Tăng cường các bài tập trên.
– Tập gập duỗi khớp gối chủ động phải đạt được biên độ bình thường.
– Tập chạy nhẹ.

Từ tháng thứ 5 đến hết tháng thứ 6:
– Tập các bài tập tăng cường sức mạnh cơ đùi.
– Tập chạy tốc độ tăng dần : không nên chạy vòng hoặc xoay khớp gối.
– Trở lại hoạt động thể thao.

Từ tháng thứ 7:
– Tiếp tục các hoạt động bình thường.
– Hoạt động thể thao: chạy, nhảy và các hoạt động khác.

Chú ý trong quá trình tập:

+ Nếu thấy sưng, đau tăng lên thì giảm số thời gian và số lần tập xuống, đồng thời trườm lạnh vùng gối phẫu thuật.

+ Nên trườm nóng sau 1 tuần phẫu thuật Kết hợp trườm lạnh sau tập nếu thấy sưng đau tăng

+ Không nên tập vào cùng một lúc quá lâu. Nên chia nhỏ nhiều lần tập trong ngày

+ Nếu có gì bất thường thì báo ngay cho bác sĩ phẫu thuật và bác sĩ phục hồi chức năng biết

Điều trị thuốc bổ xung khi khớp gối bị sưng nề:

Thuốc giảm đau chống viêm chống phù nề tăng cường

Vật lý trị liệu:

– Chườm lạnh khớp gối đến 1 tuần sau phẫu thuật. Chú ý không trườm lạnh kéo dài làm ảnh hưởng đến máu nuôi vùng phẫu thuật sẽ giảm sự phục hồi.
– Sau 4 tuần phẫu thuật có cứng, dính khớp gối hoặc cơ lực đùi yếu có thể điều trị : sóng ngắn, hồng ngoại để tăng cường giảm đau, chống viêm khớp. Điện xung kích thích cơ để chống teo cơ

 

PHÒNG KHÁM HOÀNG XUÂN
5A VĂN CAO, PHÚ THẠNH, TÂN PHÚ, TP.HCM
PHỤ TRÁCH PHÒNG KHÁM: BS CKII NGUYỄN XUÂN THẮNG
ĐT: 0903380057, 0986026355