Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố định nghĩa chính thức đầu tiên về hội chứng hậu COVID-19 (post COVID-19 condition). Theo đó, tình trạng hậu COVID-19 xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm bệnh với các triệu chứng và kéo dài ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế. Tình trạng này có thể khiến sức khỏe người bệnh bị suy giảm kéo dài, có tác động nghiêm trọng đến khả năng quay trở lại làm việc hoặc tham gia cuộc sống xã hội. Hậu COVID-19 ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần thể chất và có thể gây ra những hậu quả kinh tế đáng kể cho bản thân, gia đình và cho xã hội.
Có khoảng 200 triệu chứng liên quan đến hội chứng hậu COVID-19. Các triệu chứng thường gặp của hội chứng hậu COVID-19 bao gồm:
+ Mệt mỏi
+ Thở gấp hoặc khó thở
+ Đau khớp
+ Đau cơ
+ Tức ngực
+ Giảm trí nhớ
+ Giảm sự tập trung
+ Đau đầu
+ Rối loạn giấc ngủ
+ Nhịp tim nhanh hoặc cảm thấy tim đập mạnh
+ Mất mùi hoặc vị
+ Sốt
+ Chóng mặt
+ Tê tay chân
+ Khó gắng sức, đôi khi làm những việc rất nhẹ cũng không thể
+ Giảm cân
CÁCH KHẮC PHỤC
TẬP LUYỆN:
Tập vận động: + Tập các động tác vận động có thể ngay khi bị nhiễm COVID-19.
+ Lựa chọn động tác tập: Các động tác trước đây đang tập, nhưng thực hiện tại phòng cách ly. Các động tác khuyến khích tập: đi bộ tại chỗ, chạy bộ tại chỗ, đạp xe tại chỗ, tập tạ tay, tập các động tác dưỡng sinh, dịch cân kinh…
+ Lợi ích của việc tập luyện:
– Kích hoạt hệ miễn dịch để tăng khả năng tiêu diệt virus
– Tăng tuần hoàn máu, giúp giảm nguy cơ đông máu lan tỏa. Đông máu là nguyên nhân rất nguy hiểm dẫn đến tình trạng chuyển nặng làm cho bệnh nhân có thể tử vong
– Tăng khả năng gắng sức
– Giảm lo lắng, cải thiện giấc ngủ
– Giảm các triệu chứng hậu COVID-19 sau này
+ Tập luyện duy trì liên tục khi đã âm tính với COVID-19 để tiếp tục khi đã âm tính chống lại các triệu chứng hậu COVID-19
+ CHÚ Ý: Không tập quá gắng sức, tập 2 đến 3 lần/ngày, mỗi lần từ 10 – 30 phút. Giai đoạn đầu tập thời gian ngắn, sau đó tăng dần thời gian lên khi khả năng gắng sức tăng lên
Tập thở: + Cách tập: Hít thở sâu tối đa bằng đường mũi cho ngực căng ra, rồi thở ra từ từ bằng đường miệng. Tập có thể ở tư thế đứng, ngồi, nằm đều được. Nếu mệt nhiều thì tập tư thế nằm ngửa. Cố gắng tập 3 lần/ngày, mỗi lần từ 5 đến 20 hơi thở như vậy. Ban đầu tập ít sau quen sẽ tăng dần lên
+ Tập ngay khi phát hiện bị nhiễm COVID-19 và tập liên tục sau khi đã âm tính
+ Lợi ích: Giúp tăng thông khí, tăng nuôi dưỡng cho các cơ quan trong cơ thể, giảm nguy cơ thuyên tắc mạch máu phổi, tập các cơ hô hấp
DINH DƯỠNG:
Ăn đủ chất. Chỉ kiêng cữ theo bệnh nền như đái tháo đường thì giảm ăn chất có đường theo hướng dẫn của bác sĩ, tăng huyết áp thì giảm ăn mặn, tăng mỡ máu thì giảm ăn mỡ động vật, suy thận kiêng giảm muối, đạm, thức ăn nhiều kali…
Có thể tăng trong khẩu phần ăn các gia vị hành, tỏi được cho là giúp nâng cao khả năng đề kháng của cơ thể
TINH THẦN
Ngủ khoảng 7 đến 9 tiếng mỗi ngày
Tránh các hoạt động gây căng thẳng
ĐÔNG Y KẾT HỢP + Châm cứu: là lựa chọn giúp giảm các triệu chứng như đau, mất ngủ + Xoa bóp: Làm tăng lưu thông khí huyết, giúp giảm mệt mỏi, giảm đau, giảm căng thẳng, mất ngủ, giảm khó thở, tăng khả năng gắng sức + Dưỡng sinh: Các bài tập dưỡng sinh thực sự có lợi cho bệnh nhân từ khi nhiễm, đến cải thiện các triệu cứng hậu COVID-19. Có thể tham khảo các động tác tập dưỡng sinh của Nguyễn Văn Hưởng và Nguyễn Khắc Viện + Thuốc đông y: Có rất nhiều bài thuốc đông y giúp chữa các triệu chứng bệnh và hậu COVID-19
– Bài thuốc Ngọc bình phong tán, Ngân kiều tán là các bài thuốc hàng đầu trong chữa COVID-19 tại Trung quốc trong thời gian vừa qua và cũng được áp dụng rất nhiều tại Việt nam
– Bài thuốc Quy tỳ thang: Giúp giảm mệt mỏi, teo cơ, mất ngủ, lo âu, ăn uống kém
– Bài thuốc Bổ trung ích khí giúp giảm khó thở, giảm chóng mắt, nâng cao sức đề kháng
– Bài thuốc Độc hoạt tang ký sinh: Giúp giảm đau cơ, khớp
– Các bài thuốc hoạt huyết: Giúp cải thiện giấc ngủ, cải thiện trí nhớ, giảm đau đầu. Ngoài ra thuốc hoạt huyết của đông y có thể dùng kéo dài thay thế thuốc chống đông máu trên những bệnh nhân có nguy cơ chảy máu cao
PHÒNG KHÁM YHCT-PHCN HOÀN XUÂN
PHỤ TRÁCH: BS CKII NGUYỄN XUÂN THẮNG
ĐỊA CHỈ: 5A VĂN CAO, P. PHÚ THẠNH, Q. TÂN PHÚ, TP. HCM
ĐT: 0903.380.057, 0986.026.355
